• de biologische effecten veroorzaakt door deze elektromagnetische velden,
• de gezondheidsproblemen die daar een gevolg van kunnen zijn en
• het beleid van overheden ten aanzien van deze problematiek.

Toename van stralingsbelasting
In 1990 waren er de grote zenders voor radio en televisie, maar zendmasten voor mobiele communicatie waren nog nauwelijks te bekennen. Inmiddels (mei 2017) zijn zo'n 44.000 GSM, UMTS en LTE antennesystemen in ongeveer 9000 zendmasten geplaatst. Daarbij komen nog 576 C2000 masten en grote aantallen WiFi hotspots, van Ziggo alleen al meer dan één miljoen.
Binnenshuis is de situatie eveneens compleet veranderd. Nagenoeg iedereen heeft nu een draadloze DECT telefoon en WiFi (draadloos internet). Net als de GSM, UMTS en LTE-zenders stralen deze apparaten 24 uur per dag, ook als u niet belt of achter uw computer zit. Het gevolg is dat de gemiddelde veldsterkte, c.q. stralingsbelasting, waar de Nederlander continu aan blootgesteld wordt tientallen tot duizenden malen hoger is geworden dan 10 à 15 jaar geleden.

Biologische effecten bij niet-thermische stralingsbelasting
Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond (zie: 2012-1, 2012-2 en 2013) dat blootstelling aan RF straling - bij stralingsintensiteiten waarbij opwarming van ons lichaam, of delen daarvan, verwaarloosbaar is - in biologische effecten resulteert. Sommige daarvan kunnen schadelijk zijn voor de gezondheid.
Waargenomen zijn onder meer een toename van het aantal DNA-breuken en van het aantal vrije zuurstof- en andere radicalen, ook worden er stress hormonen gevormd. Bovendien zijn effecten geconstateerd op het centraal zenuwstelsel, op neuronale activiteit, EEG (hersenfrequenties), cerebrale bloeddoorstroming, werking van de hersenen en op het cognitief functioneren. Zie ook de wetenschapsfolder. Nu zijn er op dit gebied ook de nodige publicaties waarbij geen biologische effecten bij niet-thermische stralingsbelastingen zijn aangetoond. Op zichzelf is dit niet verwonderlijk, niet alle cellen of weefsels zijn even gevoelig, niet alle personen en dieren zijn even gevoelig, net zomin als bij allergieën. Ook is het zo dat biologische effecten veel sneller optreden bij gepulste RF straling, zoals gebruikt bij mobiele communicatie, dan bij ongepulste RF straling, waardoor men bij blootstelling aan gepulste straling vaak wel effecten meet en bij blootstelling aan niet-gepulste straling met dezelfde stralingsintensiteit vaak niet.
Er dient ook vermeld te worden dat de meeste onafhankelijke onderzoeken wel effecten laten zien, terwijl de meeste geheel of gedeeltelijk door de Telecomindustrie betaalde onderzoeken geen effecten laten zien.
Biologische effecten zijn voorts niet alleen aangetoond bij blootstelling aan RF straling, maar ook bij blootstelling aan laagfrequente elektromagnetische velden (LF EMV), zoals afkomstig van hoogspanningsleidingen en huishoudelijke apparaten.

Ervaringen
Steeds meer-mensen ondervinden last van de blootstelling aan de RF straling. Veel voorkomende klachten zijn: oververmoeidheid, slapeloosheid, geheugen- en concentratieproblemen, oorsuizingen (tinnitus), hoofdpijn, duizeligheid, hartkloppingen, hartritmestoringen, depressies, verhoogde bloeddruk, brandende huid, oogproblemen en tintelingen. In de meeste gevallen krijgt men eerst één of meer van die klachten en wordt pas later, soms na jaren, het verband gelegd tussen de klachten en EMV belasting. Bij vermindering van deze belasting, door het verwijderen van stralingsbronnen en soms het aanbrengen van geleidende isolatie, verminderen of verdwijnen de klachten, maar men blijft wel extra gevoelig. De klachten kunnen zeer ernstig van aard en invaliderend worden bij te lange blootstelling. In dat geval spreekt men van elektrohypersensitiviteit (EHS). De blootstellingsduur waarna klachten optreden kan individueel zeer verschillend zijn. Op StopUMTS staan vele honderden ervaringsverhalen .
Van belang is op te merken dat men, misschien op een hoge uitzondering na, niet elektrogevoelig geboren wordt. De eerste klachten ontstaan veelal pas na langdurige, soms jarenlange, blootstelling aan EMV, RF straling in het bijzonder. Indien mensen eenmaal gevoelig geworden zijn voor RF straling dan is het vaak zo dat zij ook klachten ondervinden van laagfrequente (LF) EMV, de 50 Hz met netvervuiling en soms slechte aarding. Er zijn ook personen die geen hinder ondervinden van de hoge frequenties maar juist wel van de lage frequenties.
Uit epidemiologische onderzoeken is voorts gebleken dat blootstelling aan EMV op langere termijn een verhoogd risico geeft op kanker en op degeneratieve ziekten zoals Alzheimer. Ook het sterk toenemen van het aantal mensen met ADHD-achtig en autistisch gedrag is in recente publicaties gekoppeld aan de toenemende stralingsbelasting.
Ook is meermalen in het nieuws geweest dat steeds meer mensen, vooral jongeren, lijden aan lichamelijk onverklaarde klachten (LOK), zoals vermoeidheid, slapeloosheid, hoofdpijn, oorpijn en depressiviteit. Het aantal mensen met deze klachten was in Nederland medio 2013 reeds één miljoen. Aangezien de klachten bij velen overeenkomen met die van elektrogevoelige personen, EHS-ers in het bijzonder lijkt het niet onlogisch te veronderstellen dat bij velen die klachten ten dele of in belangrijke mate veroorzaakt worden door EMV.

Beleid van de overheid; de Gezondheidsraad
Het beleid van onze overheid is gebaseerd op adviezen van de Gezondheidsraad (GR), meer specifiek de commissie EMV van deze raad. De GR stelt dat alleen thermische effecten, met een opwarming boven 1 °C schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid. Het bestaan van niet-thermische biologische effecten wordt wel erkend, maar niet de mogelijke schadelijkheid daarvan. De GR baseert haar adviezen, naar haar zeggen, uitsluitend op wetenschappelijke publicaties in peer-reviewed tijdschriften. Bij de beoordeling van deze publicaties past de GR een weging toe waarbij publicaties waarin geen biologische effecten geconstateerd zijn steevast hoger beoordeeld worden dan publicaties waarin wel biologische effecten geconstateerd zijn. In sommige gevallen kan zelfs van misleiding gesproken worden (zie 2013-m1 en 2013-m2).
Ervaringsverhalen van personen, waarvan er velen door EMV belasting ernstig ziek geworden zijn, worden door de GR genegeerd. De GR sluit niet uit dat er in de toekomst wel mogelijk schadelijke niet-thermische effecten wetenschappelijk bewezen worden, maar vindt het niet nodig ook maar enige voorzorgsmaatregel te adviseren.
In verschillende andere landen zijn wel maatregelen genomen en wordt het voorzorgsprincipe in beperkte mate toegepast, zie de compilatie en een overzicht van in het buitenland en op scholen genomen maatregelen. Ook is elektrogevoeligheid als handicap erkend in Zweden en Oostenrijk.
Overheids- en andere instanties in Nederland, zoals het Antennebureau, de GGD'en, het UWV, artsen en de Arbo Unie volgen tot dusver de GR in hun beleid, sterk ten nadele van EHS (elektro hypersensitieve) personen, die niet gediagnostiseerd worden op elektrogevoeligheid, in plaats daarvan vaak allerlei medische onderzoeken ondergaan waar meestal niets uitkomt en dan vervolgens in de psychische hoek gedrukt worden. De onnodige medische kosten nemen sterk toe en de elektrogevoeligen worden niet geholpen, integendeel.
Het beleid van de overheid ten aanzien van de gevaren voor de gezondheid van de burgers vertoont veel gelijkenis met het eerdere beleid aangaande het gebruik van asbest en roken, zie het-asbestdossier-en het-dossier over roken.

Het lijkt er sterk op dat in al deze gevallen de economische belangen vele malen belangrijker zijn dan de gezondheid van burgers.

Het Kennisplatform ElektroMagnetische Velden en Gezondheid (EMV&G)
Dit in 2007 bij ministerieel besluit ingestelde Kennisplatform EMV is samengesteld uit vertegenwoordigers van RIVM, TNO, KEMA, Agentschap Telecom, de GGD'en en ZonMw. Het Kennisplatform geeft regelmatig kennisberichten uit en maakt deel uit van een overlegorgaan met burgergroeperingen (NGO's) die bezorgd zijn over, dan wel protesteren tegen, de toenemende stralingsbelasting. StopUMTS was één van de deelnemers in dat overlegorgaan, de Klankbordgroep EMV&G. Het meest belangrijke resultaat van dit overleg is een op 19 april 2012 verschenen kennisbericht: 'Een elektrogevoelige zoekt hulp', speciaal bedoeld voor huisartsen. Uit de samenvatting van het kennisbericht reproduceren we de eerste twee alinea's:
Stel u bent huisarts en bij u op het spreekuur komt een patiënt die de volgende gezondheidsklachten beschrijft: hoofdpijn, spier- en gewrichtspijn, hartritmestoringen, huidproblemen, moeheid en concentratieproblemen. De patiënt geeft aan dat hij deze klachten ervaart als hij in de buurt komt van hoogspanningslijnen, omroepzenders, mobiele telefoons en het WiFi modem thuis. Verder legt de patiënt uit dat zijn dagelijks functioneren inmiddels ingrijpend wordt beperkt door de gezondheidsklachten. Hij is al een aantal weken ziek thuis van zijn werk en hij komt nauwelijks nog de deur uit.
U onderzoekt de patiënt, maar dit levert geen duidelijk aanwijsbare oorzaak op voor de klachten die hij omschrijft. De patiënt zelf legt in zijn toelichting aan u duidelijk de relatie tussen zijn klachten en elektromagnetische velden. U weet dat de wetenschap nog geen duidelijkheid geeft over de gezondheidsklachten van elektrogevoeligen en dat deze duidelijkheid ook niet op korte termijn te verwachten is uit nog lopende of binnenkort startende onderzoeken. Dit geheel maakt dat u de oorzaak van de klachten niet kunt vaststellen. U kunt slechts uitgaan van de drie mogelijke verklaringen die er zijn voor de gezondheidsklachten:

• De klachten worden veroorzaakt door EMV.
• De klachten hebben een psychische oorzaak.
• De klachten worden veroorzaakt door andere milieufactoren of ziekten.

Deze tekst houdt duidelijk een erkenning in van het bestaan van elektrogevoeligheid van personen. Het grote probleem is echter dat geen enkele andere overheidsinstantie tot dusver blijk geeft van het bestaan van dit kennisbericht op de hoogte te zijn. Tot eind 2014 werd Het Kennisplatform volledig betaald door de overheid, vanaf begin 2015 voor 65% door energie- en telecombedrijven. Eind 2014 is StopUMTS samen met twee andere organisaties uit de Klankbordgroep gestapt omdat we verdere deelname als zinloos beoordeelden.

Artsen
Over artsen kunnen we kort zijn. Op dit moment is er in Nederland één reguliere arts die patiënten diagnosticeert op elektrogevoeligheid, daarbij gebruik makend van het door Zweedse artsen opgestelde diagnosetool. De meeste huisartsen weten niets van dit onderwerp af. Veel alternatieve artsen nemen dit probleem wel serieus. Wel was er een door het Kennisplatform ingestelde 'Denkgroep Medische Hulp bij Elektrogevoeligheid', en werd ook voor Nederland een diagnosetool ontwikkeld om elektrogevoelige personen te diagnosticeren. Dit diagnosetool zou in 2016 gereed zijn, en dat terwijl deze er reeds geruime tijd zijn in Zweden en Oostenrijk. Van dit alles is in Nederland niets terecht gekomen.

Blootstellingslimieten
Tussen de in verschillende landen vastgestelde maximaal toegestane stralingsbelastingen bestaan grote verschillen.
In Nederland, evenals in een aantal andere landen, worden de ICNIRP (International Commission of Non-Ionizing Radiation Protection) limieten, daterend uit 1998, gebruikt. Voor UMTS is deze bovenlimiet 10.000 mW/m2. In landen als Rusland en China is deze limiet 100 mW/m2, een factor 100 lager. In Italië zijn RF waarden boven deze 100 mW/m2 zelfs strafbaar volgens de strafwet. Of men zich daaraan houdt is natuurlijk de vraag. In delen van Oostenrijk (Wenen en Salzburg) worden nog lagere waarden, van 1 mW/m2 of lager gehanteerd.
De door bouwbiologen voorgestelde en veilige geachte SBM-2015 (Standard der Baubiologische Messtechnik) limieten zijn 0,01 mW/m2 buitenshuis, 0,001 mW/m2 (in huis) en 0,0001 mW/m2 op de slaapplek. Dit zijn ook de streefwaarden vastgelegd in de Oostenrijkse richtlijn voor diagnose en behandeling van elektrogevoelige personen, welke richtlijn in 2012 gepubliceerd is door de reguliere Oostenrijkse artsenorganisatie OAK.
StopUMTS is ook van mening dat de SBM-2015 normen de streefwaarden zouden moeten zijn.

StopUMTS
De website www.stopumts.nl is bedoeld als informatiebron op het gebied van EMV en gezondheid. Bijna dagelijks komt er nieuws binnen van over de hele wereld. De meer belangrijke en interessante informatie zetten we op de website, onderverdeeld over verschillende rubrieken, zoals voorlichting, artikelen, berichten Nederland, ervaringen, enz. De website fungeert daarmee als database en voor sommigen als dagelijkse krant. De meer belangrijke informatie zetten we tevens in de rubriek actueel, die direct volgt na deze inleiding.
Behalve het verzorgen van de website overleggen we regelmatig met andere organisaties die op dit gebied werkzaam zijn. Met deze organisaties zijn wij van mening dat, de Nederlandse overheid onverantwoorde risico's neemt, door het niet nemen van voorzorgsmaatregelen en niet, c.q. verkeerd, voorlichten van de bevolking over de mogelijke gezondheidsrisico's van EMV. Dit heeft mede tot gevolg dat veel Nederlanders met onverklaarde lichamelijke klachten niet gediagnostiseerd worden op elektrogevoeligheid en daardoor veelal onnodige medische onderzoeken ondergaan. Indien geen oorzaak gevonden wordt is dat vaak een voldoende reden om de klachten, die op de lange duur steeds ernstiger kunnen worden, als psychisch probleem te zien: 'het zit tussen de oren'.
Incidenteel geven we ook lezingen en voorlichting betreffende gewenste maatregelen. Wat de voorlichting betreft hieronder een eerste lijst van door ons gewenste en voorgestelde maatregelen, waarvan sommige door de overheid genomen zouden moeten worden, maar waarvan andere direct door de individuele burgers te realiseren zijn.

Gewenste maatregelen

Overheid

1. Voorlichting aan de burgers over het feit dat langdurige blootstelling aan straling van mobieltjes, zendmasten, WiFi, e.d. bij sommige mensen ernstige lichamelijke klachten kan veroorzaken.
2. Erkenning van elektrogevoeligheid als handicap, zoals in Zweden sinds 2006.
3. Voorlichting aan artsen en het gebruik van het Zweedse en/of Oostenrijkse diagnosetool aanbevelen.
4. Voorlichting aan de burgers over hoe zij de stralingsbelasting zelf kunnen beperken (zie hieronder).
5. Hulp voor personen die in ernstige mate (EHS) gevoelig geworden zijn voor EMV.

Burgers

1. De stralingsbelasting in eigen huis en vooral op de slaapplek(ken) beperken door zoveel mogelijk bedrade verbindingen te gebruiken.
2. Indien het gebruik van bedrade verbindingen als te lastig gezien wordt, dan alle 24-uurs stralers vervangen door Eco-apparaten. Concreet:
   • de normale DECT huistelefoon, waarvan het basisstation (tegelijk oplader, ontvanger, zender) 24 uur per dag straling uitzendt, kan vervangen worden door een Eco-DECT, waarvan het basisstation in de Eco-mode-plus alleen straalt wanneer er gebeld wordt,
   • de normale WiFi router kan vervangen worden door een Eco-WiFi router, met (momenteel) 95% stralingsreductie bij geen gebruik,
   • de normale babyfoon kan vervangen worden door een Eco-babyfoon, die reageert op het huilen van de baby en dan pas begint te stralen,
   • enz.

Naar onze mening zijn erkenning en voorlichting van groot belang omdat men dan de stralingsbelasting kan verminderen, waardoor er minder mensen elektrogevoelig worden. Bovendien kan dan snel een diagnose gesteld worden waardoor talloze overbodige medische onderzoeken niet meer gedaan hoeven te worden.
Bij het vervangen van 24-uurs stralers zal een aanzienlijke reductie van de stralingsbelasting gerealiseerd worden, terwijl dat vrijwel geen economische consequenties heeft..

De velen die nu al in ernstige mate elektrogevoelig zijn, dienen geholpen te worden. Ten eerste door ze niet verder te stigmatiseren. Voor deze groep is een stralingsvrije woonruimte in een stralingsarme omgeving essentieel. Om dat te realiseren zal veelal financiële steun nodig zijn. Werknemers die op het werk ziek geworden zijn door een te hoge EMV belasting dienen in een re-integratietraject niet elke keer weer, twee jaar lang, gedwongen te worden naar de werkplek terug te gaan, terwijl ze daar steeds zieker worden.

Contact
infostopumts@gmail.com